De naam ‘christen’ wil zeggen: volgeling van Jezus Christus. Zo werden in 50 na Christus de eerste volgelingen van Jezus genoemd. Het was toen een soort scheldnaam, maar christenen vonden het zelf een erenaam. Zo is het dus gebleven. Momenteel zijn er ongeveer 1,2 miljard christenen op de wereld. Die behoren tot drie grote stromingen: de Rooms-Katholieke Kerk, de Oosters-Orthodoxe kerken en de Protestantse kerken. Die laatste groep is verdeeld in allerlei kleinere kerken. Alle christelijke kerken hebben een aantal geloofsteksten gemeen, waarop zij zich baseren.

Over God

Christenen geloven dat er één God is. Meestal wordt over Hem gesproken als een ‘Hij’, dus in mannelijke vorm. Soms ook als een ‘Moeder’, dus in vrouwelijke vorm. Maar dat zijn uiteindelijk alleen maar manieren om proberen te zeggen wie God voor ons wil zijn. Hij is meer dan man of vrouw. God is God en daarmee uniek. Deze God is persoonlijk. Hij is geen anonieme krachtbron of ‘energie’, maar werkelijk iemand. Dit is voor christenen heel belangrijk! God is niet een ‘kracht in onszelf’ of ‘moeder Aarde’, maar een Persoon. Dat betekent dat wij een relatie met Hem kunnen hebben. Met een natuurkracht is dat niet mogelijk. Christenen geloven dat wij God kunnen kennen. Dat kan, omdat Hij heeft laten zien wie Hij is. Hij deed dat in de persoon van Jezus Christus. Die heeft op aarde geleefd van ca. 0-30 n. Chr. Jezus zei: ‘Wie mij heeft gezien, heeft God gezien.’ Dat klinkt natuurlijk nogal vergaand en dat is het ook. In het artikel Wat kunnen we met Jezus? wordt dat verder besproken.

Over mensen

Ooit leefden mensen in volkomen harmonie met God, met zichzelf, met elkaar en met de natuur. Zo was het bedoeld. Christenen geloven dat mensen daarvoor zijn gemaakt: leven in een harmonieuze relatie met God en met elkaar. Op een gegeven moment hebben mensen helaas besloten om de relatie met God te verbreken. We weten eigenlijk niet waarom ze dat deden, maar het gebeurde. De gevolgen zijn vandaag nog merkbaar: mensen leven in moeizame en beschadigde relaties met God, met zichzelf, met elkaar en met de natuur.

Ons probleem

We zijn onze onbevangen omgang met God kwijtgeraakt. Afgesneden van God, zijn we een onmisbare dimensie van ons bestaan kwijt. Christenen geloven dat God het mensen ernstig kwalijk neemt dat zij de relatie met Hem hebben verbroken. Zij hebben Hem gekwetst. Zij komen Hem niet langer tegen als vriend, maar als tegenstander. Dat is onze situatie: wij kunnen niet zonder God leven en niet met Hem. Maar mensen zijn nu eenmaal gemaakt om te streven naar eeuwigheid, onsterfelijkheid, naar God. Ondanks alles hebben wij het verlangen om boven onszelf uit te stijgen. Als we heel eerlijk zijn tegenover onszelf, erkennen we dat we vaak onrustig zijn. We zoeken vervulling in allerlei zaken. Er zijn bijvoorbeeld mensen die helemaal leven voor hun gezondheid. Anderen gaan voor hun carrière. Nog weer anderen offeren alles op voor hun kinderen. Weer anderen verklaren hun ras, de staat of Ajax heilig. Het probleem is dat dit allemaal zaken zijn die tijdelijk zijn. Zij kunnen ons verlies niet vervangen. Vandaar dat het allemaal wel een tijdje helpt, maar niet voorgoed. We worden weer onrustig en gaan weer op zoek. Gevoelens van leegte, schuld, schaamte en wanhoop blijven over en worden sterker, naarmate onze vitaliteit afneemt of wanneer er iets gebeurt in ons leven dat alle zekerheden en garanties overhoop gooit.

Christenen geloven dat we alleen rust en vervulling vinden wanneer we weer in harmonie komen met God. We zijn ook onze onbevangen omgang met onszelf kwijtgeraakt. Veel mensen zijn ontevreden, kunnen zichzelf niet accepteren, hebben schuldgevoelens. Zij vinden hun leven weinig zinvol of zijn gewoon bang. Christenen geloven dat deze problemen ook te maken hebben met ons verlies van God. Vergelijk het met een zonnestelsel. De planeten hebben de zon nodig om hun baantjes te kunnen draaien. Als zij om de een of andere manier de zon als centrum zouden verliezen, zouden ze gedesoriënteerd door het heelal zwalken en met elkaar botsen.

Christenen geloven dat God onze enige basis is voor betekenis, veiligheid en eigenwaarde. Wanneer wij Hem verwerpen, moeten wij die basis zoeken in allerlei andere dingen. En opnieuw: dat helpt soms wel even, maar op den duur lost het niets op. Veel mensen verlangen naar ‘contact’ met iets wat hen echt motiveert. Wij willen puurheid en echtheid en tegelijk ervaren wij vaak onvermogen om daarmee werkelijk in contact te komen. Wij zoeken naar contact met onze oorsprong. Maar door onze afwijzing van God, zijn wij daarvan juist afgesneden. Ook met elkaar kunnen wij het vaak niet meer zo goed vinden. Menselijke relaties hebben het moeilijk. Omdat wij het contact met God zijn kwijtgeraakt, raken wij op onszelf gericht. Daaruit komen allerlei sociale problemen voort: armoede, honger, ruzie, uitbuiting, scheiding, verwaarlozing enzovoort. ‘Linkse’ politici zullen dat wijten aan onrechtvaardige structuren in de samenleving. ‘Rechtse’ denkers wijzen veel meer op een gebrek aan persoonlijke discipline. Christenen zeggen dat zij allebei gelijk hebben! Achter onrechtvaardige structuren en achter persoonlijke slapheid zit ons diepere probleem: wij zijn God kwijt en daarmee het centrum van ons leven. Tenslotte is door ons verlies van God onze relatie met de natuur verstoord. Zeker in onze westerse wereld merken we dat we de natuur niet langer als een vriend zien, maar als een vijand die je moet onderwerpen en uitpersen. Maar ook in andere delen van de wereld voeren mensen een verbitterd gevecht om het bestaan. Overal zijn milieuproblemen, hongersnoden en natuurrampen. Vaak zien we nog wel hoe het anders zou moeten, maar het lukt ons ondanks de VN, stuurgroepen, commissies, wetgeving enzovoort niet om het te doen.

De oplossing

Christenen geloven dat mensen zichzelf niet kunnen redden uit dit warnet van gebroken relaties. Wij zijn machteloos. Dat is niet leuk om te horen, maar de oplossing begint met dat te accepteren. God zelf moet ons redden. En dat is gebeurd. Jezus Christus uit de hemel is afgedaald naar de aarde om ons te redden. Hij heeft aan de ene kant laten zien wat het is om te leven in volmaakte harmonie met God (“Ik en de Vader zijn één”, zei hij eens), met zichzelf, met anderen en met de natuur. Maar aan de andere kant heeft hij het ook voor ons mogelijk gemaakt om opnieuw in harmonie te komen met God. Dat deed hij door te sterven aan een kruis en op te staan uit de dood. Christenen geloven namelijk dat hij dat deed in onze plaats. Voor ons, technische westerse mensen, is het niet gemakkelijk om te snappen hoe dit nu de oplossing kan zijn voor onze problemen. Christenen spreken hierover op verschillende manieren, maar uiteindelijk is het niet goed uit te leggen. Christenen weten niet precies hoe het werkt, maar ze ervaren dat het werkt. Talloze christenen in alle tijden en plaatsen hebben dat gemerkt. De oplossing begint met te accepteren dat je jezelf in de nesten hebt gewerkt en dat je jezelf niet kunt redden uit de vier problemen die hier zijn genoemd. Het enige obstakel om dat niet te accepteren, is onze trots.

Christenen geloven dat God iedereen aanneemt die oprecht naar Hem vraagt. Als we Hem vragen om ons onze opstand te vergeven en ons te redden en ons voornemen om voortaan Hem als hoogste doel in ons leven te hebben, dan mogen we erop vertrouwen dat we gered zijn. Dat wil zeggen dat onze relatie met God hersteld is: Hij heeft ons onze opstand vergeven en wil opnieuw met ons beginnen. Daarmee kom je ook in een nieuwe relatie te staan tot jezelf, tot anderen en tot de natuur. Niet dat dan meteen alles weer in orde is, maar er kan een proces van groei beginnen: God vormt ons en maakt ons weer zoals we bedoeld zijn. Dat proces duurt ons hele leven. Op de pagina Op onderzoek wordt hier verder op in gegaan.

Optimistisch en realistisch

Omdat christenen geloven dat in Jezus God zelf aanwezig was, zien zij dat Hij er zoveel voor over had om ons te redden dat Hij daarvoor naar de aarde kwam om te sterven. Dat had Hij niet hoeven doen, want Hij was ons niets verplicht. Maar Hij deed het. Voor christenen is dat een voortdurende bron van blijdschap: God houdt van ons, ondanks onze opstand! Tegelijk zien we door Jezus’ dood aan het kruis ook dat er blijkbaar iets heel ernstigs nodig was om ons te redden. Ook al begrijpen we niet precies hoe het werkt, het was blijkbaar niet best met ons gesteld. Dat maakt ons bescheiden. Christenen zullen zich dan ook niet beter voelen of voordoen dan mensen die geen christen zijn. Daarvoor hebben ze geen enkele reden, want ze weten dat ze er zelf niets voor gedaan hebben om gered te worden. Kortom, christenen hebben alle reden om optimistisch, blij en hoopvol te zijn. Als God voor ons is, wie is er dan tegen ons? En aan de andere kant hebben zij alle reden om bescheiden en realistisch te zijn. Er was nogal wat voor nodig om ons te redden. Dat betekent dat zij optimistisch en realistisch in het leven staan. Zij zetten zich in om de wereld te verbeteren, maar weten tegelijk dat je niet alles kunt verwachten van onze pogingen. Wij zijn immers maar mensen? Toch maakt ons dat niet moedeloos en cynisch, want wanneer wij weer in contact staan met God, is er veel mogelijk.

Toekomst

Ook al worden mensen gered en is er een begin gemaakt met hun herstel, dan is hun leven nog niet meteen zoals het bedoeld is. En we zien allemaal dat de wereld er ook nog niet echt beter op wordt. Christenen geloven dat God ooit de wereld weer zal herstellen zoals het was. Dan zal iedereen die God gevraagd heeft om redding weer in de perfecte harmonie leven met Hem, met zichzelf, met elkaar en met de natuur. Maar dat leven begint nu. Wie christen wordt, mag er iets van merken dat hij of zij dichterbij God komt, beter kan omgaan met zichzelf en anderen en meer liefde krijgt voor de natuur. Dat gaat niet vanzelf, maar dat groeit wanneer we het contact met God zoeken door met Hem te spreken, in de Bijbel (het christelijke levensboek) te lezen en samen met andere christenen een weg door het leven te zoeken. En mensen die niet wilden terugkomen bij God? Mensen die hebben gezegd ‘ik dop m’n eigen boontjes wel?’ Christenen geloven dat God mensen serieus neemt. Zo serieus dat Hij ook hun keus tegen Hem serieus neemt. Als mensen niet met Hem willen leven, hoeft dat niet. Voor hen is er dan een andere toekomst: afgesneden van God. Daarvoor zijn mensen niet bedoeld en dat zal niet prettig zijn. En mensen die niet wisten hoe ze konden terugkomen bij God? Mensen die nooit van God hoorden? Daarover willen christenen zich niet uitlaten. Niet om een pijnlijke vraag te vermijden, maar gewoon omdat ze het niet weten. God is groter dan wij en wij geloven dat Hij ook liefdevoller en geduldiger is dan wij.

Reageren?

Dit stukje zal best vragen opleveren. Misschien stemt het je droevig en denk je: ‘Ik zou wel eens echt rust willen vinden.’ Misschien raak je geïrriteerd of word je boos op die betweterige christenen. In alle gevallen zouden we het fijn vinden als je reageert. Wij hebben waarschijnlijk geen antwoorden op alle vragen en als je echt slim en gevat bent, kun je ons waarschijnlijk wel aftroeven. Maar wij geloven dat God jou zoekt en Hij kan alle vragen beantwoorden, alle boosheid en irritatie tot stilte brengen en je rust geven.