Een dag zonder bidden? Frouke Koffeman kan het zich niet voorstellen. In de loop der jaren is ze steeds meer de betekenis van het gebed gaan ontdekken. „Het is mijn verlangen dat we persoonlijk en met elkaar echt een biddende gemeente zijn.”
Door Michiel Bakker
Wie met Frouke Koffeman (40) in gesprek gaat over het gebed, merkt al snel dat het onderwerp haar na aan het hart ligt. Gedreven praat ze over het belang van bidden, daarbij geregeld verwijzend naar Bijbelgedeelten die dit onderstrepen, en de betekenis van het gebed in haar eigen leven.
Vanaf het begin, dertien jaar geleden, is ze betrokken bij de avondgebedskring in De Zaaier. Die komt elke twee weken bij een van deelnemers thuis bijeen, al is er sinds het begin van de coronacrisis ook geregeld gebeden via WhatsApp-video. Ook maakt ze deel uit van de gebedskring op gbs Fontanus en is ze sinds dit jaar contactpersoon van De Zaaier voor het interkerkelijke stadsgebed, dat elke maand in een van de plaatselijke kerken wordt gehouden.
Hoe is je bijzondere betrokkenheid op het gebed ontstaan?
„Het eerste zaadje daarvoor is gelegd bij een Bijbelstudiegroep op Urk, waar ik vandaan kom. Ik ben niet opgegroeid met hardop bidden aan tafel. Mijn vader deed dat slechts bij hoge uitzondering. Als tiener nam ik met de nodige schroom deel aan een interkerkelijke jeugdbijbelstudie op vrijdagavond bij mensen thuis. Aan het eind vroeg de vader van dat gezin: Zijn er nog gebedspunten? Dan werd er gebeden voor iemand die een tentamen moest doen, die het moeilijk had op z’n werk of die ziek was. Al die concrete zaken legden we bij de Heere neer. Ik was daar niet zo mee vertrouwd, maar ging de waarde ervan inzien.
Ik heb ook veel geleerd van Corrie ten Boom. In een van haar boeken schrijft ze dat ze met haar zus Betsie in een concentratiekamp zat. Betsie was verkouden, maar had geen zakdoek. Corrie zei: „Dan gaan we daar toch om bidden?” Dat vond ik raar. Ik dacht: Je bidt toch om bekeerd te worden, niet om een zakdoek? Maar Betsie kreeg die zakdoek wel. Daar denk ik vaak aan terug. God is de Oppermajesteit, zeker, maar Hij is ook heel dicht bij je, in de allerkleinste, concrete noden. En Hij antwoordt soms op een verrassende manier.”
Op Urk raakte Frouke indertijd betrokken bij evangelisatiewerk bij de haven. „Daar heb ik voor de eerste keer hardop gebeden. Toen was ik de drempel over en was het helemaal goed. Daarbij speelde ook mee dat ik in die tijd het boek las van ds. C. G. Vreugdenhil: ”Als je bidt”. Hij noemde het belang van hardop bidden, ook als je alleen bent. Dat helpt om te voorkomen dat al je gedachten door elkaar gaan lopen.”
Wat kan iemand verwachten als hij naar de gebedskring komt?
„We drinken eerst een kopje thee en horen hoe het met iedereen gaat. Dan leest een van ons een gedeelte uit de Bijbel, waarna we de vooraf opgeschreven dank- en gebedspunten doornemen en kijken of er nog aanvullingen zijn. Degene die de gebedspunten heeft opgesteld begint meestal met een moment van aanbidding. We spreken vooraf af wie er daarna voor welke van de genoemde punten dankt en bidt.
We bidden bijvoorbeeld altijd voor de predikant: voor zijn werk, maar ook voor hem persoonlijk, dat hij vol mag zijn van de Heilige Geest. We bidden ook voor de kerkenraadsleden en hun gezinnen, voor broeders en zusters in verpleeg- en verzorgingshuizen, voor broeders en zusters met een verstandelijke beperking, dat ze goede zorg krijgen en de nabijheid van de Heere mogen ervaren. Ook bidden we voor gemeenteleden die vanwege allerlei situaties in de weekbrief hebben gestaan, evenals voor kwetsbare mensen die daarin niet met name genoemd worden. En we bidden voor elkaar. Degene die als laatste bidt, dankt ook voor de avond en bidt om vergeving van de verkeerde dingen.”
Wat zou je willen zeggen tegen mensen die het moeilijk vinden om hardop te bidden?
„Ik zou hen allereerst willen uitnodigen om eens naar de gebedskring te komen en in stilte mee te bidden. Misschien komt er een moment dat je ook hardop wilt bidden, misschien niet. Het is geen must.
Als je een drempel ervaart om hardop te bidden, zou je je gebed ook eens kunnen opschrijven. Dat kun je gewoon thuis doen, voor jezelf. Ik ben een periode overspannen geweest. Toen was het in mijn hoofd een chaos en dan is bidden lastig. In die tijd schreef ik weleens een gebed op, heel kort: Dank U, Heere, voor… En: Ik bid U voor… Zomaar twee punten. Dat hielp me.”
Wat is de specifieke betekenis van een gebedskring naast het persoonlijke gebed thuis en het gezamenlijke gebed in de erediensten?
„In de Bijbel kom je het samen bidden op allerlei plaatsen tegen. Mozes moest zijn armen omboog houden om te kunnen bidden toen het volk Israël in gevecht was. Hij kon het niet alleen. Er stonden twee mensen naast hem om het vol te kunnen houden. Toen Petrus in de gevangenis zat, kwamen gemeenteleden bijeen om te bidden. Ze deden dat niet persoonlijk, maar samen bij iemand thuis. Op dat moment deed de Heere een wonder. Het gebed van meerdere mensen is krachtig, net zoals samen zingen.
Bij het stadsgebed komen mensen uit allerlei kerken en gemeenten. In het samen bidden voor onze stad ervaar ik een sterke verbondenheid over kerkmuren heen, ook al gaan dingen weleens anders dan ik gewend ben. Hoe vaak bidden we thuis voor onze wethouders? Zij hebben ons gebed wel nodig. Of voor de mensen in het asielzoekerscentrum, die soms uit landen komen waar het verboden is de Bijbel te lezen. Zouden wij dan niet voor ze bidden, nu ze hier zijn, dat ze de Heere Jezus leren kennen?”
Ervaren jullie als gebedskring zegen op de gebedsavonden?
„In de afgelopen dertien jaar is er veel gebeurd. Een van de deelnemers is overleden, we hebben ook met situaties van ziekte en andere zorgen te maken gehad. Maar de Heere heeft ons steeds weer moed gegeven om door te gaan, ook nu in de coronatijd. Als we onze verlangens voor God neerleggen, moeten we ze ook bij Hem laten liggen. Het gaat erom dat Zijn Naam verheerlijkt wordt. Soms gebeurt dat door een weg van genezing of uitkomst in concrete situaties, soms niet. Als het anders gaat dan je had gehoopt, is dat Gods weg en op Zijn weg loop je nooit alleen.”
Is er een Bijbelgedeelte dat voor jou bijzondere betekenis heeft als het over bidden gaat?
„Dat zijn er veel, maar ik denk vooral aan Psalm 42: Mijn hart verlangt naar God. Dat betekent niet dat je geen moeilijkheden zult ervaren, maar dan zegt die psalm ook: De Heere zal uitkomst geven. Dan mag je het meebidden en -zingen: Ik zal mijn hart, wat mij moog’ treffen, tot de Gods mijns levens heffen.
Wat er ook gebeurt in je leven, je mag alles bij de Heere neerleggen. Ook je vragen: Waarom…? Of: Komt het ooit nog goed? De psalmen zijn er vol van. Soms heb ik zelf geen woorden om te bidden, dan bid ik de woorden uit een psalm.”
Wat is je verlangen als het gaat om de plek van het gebed in de gemeente?
„Allereerst dat mensen een persoonlijk gebedsleven kennen en zich daarin oefenen, zodat al onze huizen een gebedshuis zijn. Daarbij is het belangrijk dat kinderen thuis van jongs af aan leren bidden, ook hardop. Pas zei een van mijn dochters: „Mijn twee beste vriendinnen zijn ziek, naast wie moet ik nu zitten op school?” Ik zei: „Bid er maar voor dat je naast de juiste persoon komt te zitten.” Dat heeft ze gedaan en ze kwám naast de juiste persoon te zitten.
Daarnaast is het mijn verlangen dat er gezamenlijk gebeden wordt in de gemeente, voor concrete onderwerpen. Ik hoop dat er meer mensen gaan deelnemen aan de gebedskring, al is dat geen doel op zich. Het gaat erom dat God, ook in ons bidden, verheerlijkt wordt en dat we echt leven in relatie met de Heere. Leven aan Zijn hand, dat is toch het mooiste leven.”